Eind 2019 zat ik psychotisch en depressief op een gesloten afdeling. Toen ik daaruit kwam, begon de herstelperiode. Ik begon steeds meer in te zien wat mijn gezondheidstoestand met mij, mijn leven en vooral met mijn omgeving had gedaan. Voor mijn gevoel was ik als een soort tornado door hun leven gestormd. Zij vertelden me dat dat wel meeviel, maar het verlichtte mijn schuldgevoel maar weinig. Het enige dat ik kon denken was: Dit. Nooit. Weer.
Een tijd geleden sprak ik een therapeut die ik al een tijd niet meer had gezien. Ze vroeg me hoe het ging en ik vertelde vrolijk over wat er allemaal goed was gegaan de afgelopen tijd, en een beetje over wat er minder ging, omdat ik daar natuurlijk voor kwam. Ze keek me aan en vroeg me of er niet meer aan de hand was. Welke lagen zaten er nog onder wat ik vertelde? Wat voelde ik nou écht? Samen gingen we het onderzoeken en het bleek te kloppen, er zat meer onder. Onder de spanning die ik ervaarde (door de studie, het vele binnen blijven door covid-19, etc.), zaten gevoelens van verdriet, angst, eenzaamheid en genegeerde behoeften. Ze mochten er niet zijn, ik drukte het automatisch weg. Daar was ik zo goed in geworden, dat ik zelf niet meer doorhad hoe ik me nou eigenlijk voelde. Dat is altijd al moeilijk, maar nu extreem. De therapeut keek een beetje zorgelijk.
We gingen erop door. Waarom mocht ik het niet zien van mezelf? Wat maakte dat ik het er niet wilde laten zijn? De reden: het gaat beter dan ooit – en daarbij kan het niet ‘slecht’ gaan, dus is het ‘slechte’ er niet (alhoewel, vervelende emoties zijn verre van slecht). Terug naar die tornado. Ik had het idee dat ik sterk moest zijn voor mijn omgeving. Ze hadden immers al zoveel meegemaakt met mij, ze verdienen nu de leuke versie van mij. ‘Het mag niet slecht gaan want dan vinden ze me niet leuk en gaan ze weg’, was de onrealistische gedachte. En naar mijzelf: psychische problemen hadden mijn leven behoorlijk beschadigd, en nu dat allemaal weer opgebouwd is, wil ik dat niet weer kapot maken.
“Het is zoals het is”. Een zin die ik vaak hoorde in de kliniek. Waardeloos vond ik het. En slap. Dat is onterecht, want ik ben gaan zien dat er een sterke kracht in zit. Want als je aanvaard (accepteren is misschien nog een stap te ver) dat het niet lekker gaat, dan laat je de spanning niet oplopen maar juist verminderen. Het zit in mijn natuur om te vechten tegen waar ik het niet mee eens ben. Vaak in de vorm van onderdrukken. Dat heeft geen zin. Vuur met vuur bestrijden heeft geen zin. Goed, het is dus even vreselijk rot! Maar dat mag. Iedereen, elke mens, heeft wel eens een dag of periode dat het minder gaat. Het betekent niet direct dat je wegglijdt in een depressie.
Om mijzelf beter te begrijpen heb ik jarenlang opgeschreven wat ik dacht en wat er met me gebeurde. Er is uiteindelijk een boek (Griepje in mijn hoofd) uit ontstaan en daarna werd ik gevraagd om mijn verhaal te vertellen aan studenten. Steevast kreeg ik de vraag: ‘Maar gaat het nu weer goed?’ Die ik natuurlijk beantwoordde met ‘Ja’. Het ging ook goed op die momenten, want het is niet iets waar ik over zou liegen. De eerder genoemde therapeut ging daarop door. Stel dat het niet zo goed zou gaan, zou ik mij ‘verplicht’ kunnen voelen om toch met ‘ja’ te antwoorden. Want dat staat toch het beste? Ik heb het overwonnen en nu gaat het goed? Maar dat is niet de realiteit en dus wil ik die verwachting ook niet bevestigen.
Het heeft mij geleerd dat ik ook de vervelende emoties (of de emoties die ik eigenlijk niet wil), mag toelaten in mijn leven. Omdat ze dan des te sneller weer oplossen. Dialectische Gedragstherapie (DGT) en mindfulness vaardigheden helpen mij daarbij. Ik laat mijn omgeving meer de eerlijke versie van mijzelf zien. Want we zijn allemaal mensen met wie het soms wat minder goed gaat en we hebben allemaal het recht om ons slecht te voelen. Laten we dit als samenleving alsjeblieft omarmen. Vervelende emoties horen bij het leven en zijn niet direct een reden om de crisisdienst te bellen. Laten we ruimte geven aan emoties van angst en verdriet en elkaar daarin steunen – zodat er minder crisis komt.
Deze tekst is ook verschenen op dsmmeisjes.